Awers i rewers monety

Awers i rewers posiadają wszystkie monety a także medale, odznaczenia itp.

Określenia awers i rewers nie stosuje się w przypadku banknotów.

Awers monety:

W Polsce jest to strona, na której jest godło. W innych krajach monety na awersie mogą posiadać wizerunek władcy, flagę itp.

Na awersie, zazwyczaj, umieszczona jest także data wybicia.

Rewers monety:

Zawiera elementy graficzne, np. wizerunek ważnej osobistości, cechy charakterystyczne przyjęte dla waluty danego kraju,

Na rewersie umieszczony jest także nominał.

W przypadku monet kolekcjonerskich, z kruszców szlachetnych, dodatkowe elementy graficzne mogą znajdować się zarówno na awersie jak i rewersie.

Monety 10 zł – Grunwald i Kłuszyn

10 zł – Grunwald – Wielkie bitwy

Stop: Ag 925/1000
Stempel: lustrzany + wybłyszczany fragment reliefu
Wielkość emisji: 60 tys.
Wymiary: 40 x 26 mm
Kształt: ELIPSA

Awers: centralnie stylizowany wizerunek króla Władysława Jagiełły na tle chorągwi z herbami Polski i Litwy.
Rewers: centralnie stylizowany wizerunek walczących rycerzy na koniach. W ich tle stylizowane wizerunki chorągwi z herbami Polski i Litwy oraz kopii rycerskich, ustawionych ukośnie. U góry stylizowany napis: GRUNWALD/1410.

Bitwa pod Grunwaldem – prawdopodobnie największa bitwa w historii średniowiecznej Europy, na pewno jedna z najwiekszych (pod względem liczby uczestników), stoczona na polach pod Grunwaldem 15 lipca 1410, w czasie trwania wielkiej wojny, między siłami zakonu krzyżackiego wspomaganego przez rycerstwo zachodnioeuropejskie, pod dowództwem wielkiego mistrza Ulricha von Jungingena, a połączonymi siłami polskimi, litewsko-ruskimi i smoleńskimi oraz posiłkowymi oddziałami czeskimi, mołdawskimi i tatarskimi, pod dowództwem króla Polski Władysława II Jagiełły.
Bitwa ta zakończyła się zwycięstwem wojsk polsko-litewskich i pogromem sił krzyżackich, nie została jednak wykorzystana dla całkowitego zniszczenia Zakonu.
Źródło: NBP, Wikipedia

Wizerunek:

10 zł – Kłuszyn – Wielkie bitwy

Stop: Ag 925/1000
Stempel: lustrzany + wybłyszczany fragment reliefu
Wielkość emisji: 60 tys.
Wymiary: 40 x 26 mm
Kształt: ELIPSA

Awers: Centralnie stylizowany wizerunek hetmana Stanisława Żółkiewskiego na tle: z lewej strony – wojsk polskich, z prawej strony – wojsk moskiewskich.
Rewers: Centralnie stylizowane wizerunki husarzy na galopujących koniach, trzymających kopie z proporcami. U dołu z prawej strony stylizowany napis: KŁUSZYN 1610.

Bitwa pod Kłuszynem odbyła się 4 lipca 1610 roku w czasie wojny polsko-rosyjskiej 1609-1618.

Walka stoczona została między wojskami polskimi pod dowództwem hetmana polnego koronnego Stanisława Żółkiewskiego (6556 kawalerii – w tym 5556 husarii, 200 piechoty), a armią rosyjską pod dowództwem kniazia Dymitra Szujskiego (ok. 35 000 wojsk rosyjsko-szwedzkich) oraz szwedzkich posiłków dowodzonych przez Jakuba Pontussona De la Gardie.
Atak wojsk Żółkiewskiego rozbił wojska moskiewskie, a następnie skłonił do zaprzestania walki cudzoziemców posiłkujących Szujskiego. Bitwa zakończyła się paniczną ucieczką Szujskiego i ocalałych Rosjan. Pociągnęło to za sobą kapitulację zablokowanej armii Grzegorza Wałujewa w Carewie Zajmiszczu (ok. 8000 ludzi).
W obliczu klęski bojarzy zdetronizowali cara Wasyla Szujskiego i obwołali carem królewicza polskiego Władysława, a Żółkiewski wkroczył do Moskwy. Według innych danych wojska Rzeczypospolitej liczyły 3900 kawalerii, 400 spieszonych Kozaków, 200 piechurów więc 4500 żołnierzy a wojska wrogie liczyły 25 000 żołnierzy i 20 000 uzbrojonych chłopów.
Źródło: NBP, Wikipedia

Wizerunek:

Monety

Moneta – przeważnie metalowy znak pieniężny, o określonej formie, opatrzony znakiem emitenta. Emitent gwarantował umowną wartość monety. Pierwotnie wartość ta zbliżona była do rynkowej wartości kruszców zawartych w monecie.

Pierwsze monety powstały w VII w. p.n.e. w Lidii (dzisiejsza Turcja). Były one wykonane z elektronu (stopu złota i srebra, naturalnie występującego w niektórych rzekach Azji Mniejszej) i miały owalny kształt. Następnie, monety zostały rozpowszechnione w Basenie Morza Śródziemnego przez Fenicjan oraz Greków. Metalowe pieniądze wykształciły się także niezależnie w Chinach i Indiach.

Główne elementy składowe monety to: awers i rewers (strona zawierająca informacje o emitencie i strona odwrotna), otok, rant, rzadziej egzerga. Poza tym, podczas opisywania monetę dzieli się na dwa pola (lewe i prawe) oraz odcinek. Monety mogą być także źle dośrodkowane, czy mieć odwrócony kierunek stempla.

Monety mogą posiadać różne kształty: od oczywistego okrągłego, także wielokątny, kwadratowy, a nawet trójkątny (2 dolary z Wysp Cooka). Są również monety z dziurą pośrodku. Wykonuje się je najczęściej z: metali (np. srebro, złoto, miedź, platyna), ich stopów (np. brąz, mosiądz), ale i z drewna, czy z plastiku (seria monet wydanych dla Wysp Kokosowych). Najmniejszą znaną monetą był hemitetartemoron (1/8 obola) z Aten – 2mm, natomiast największą 1000 mohurów z imperium Mogołów wybite w Agrze w 1613 r. – 203 mm, 12 kg. Monety kruszcowe i bilon to dwie zupełnie inne rzeczy. Wartość tych pierwszych jest uzależniona w zasadniczej mierze od ilości i wartości znajdujących się w nich metali. Bilon natomaist to pieniądz zdawkowy (fiducjonalny), tak jak banknoty. Jego wartość jest ustalona przez emitenta (w Polsce Narodowy Bank Polski – NBP)

Źródło: Wikipedia

Plan emisji monet NBP w 2010 r.

Nominał (w zł) Próba / stop Średnica / rozmiar (w mm) Masa
(w g)
Wielkość emisji (w tys  szt ) Rodzaj stempla Data emisji
65. rocznica oswobodzenia KL Auschwitz-Birkenau
100 Au 900 21,00 8,00 8,0 lustrzany 22 stycznia
10 Ag 925 32,0 14,14 80,0 lustrzany 22 stycznia
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 000,0 zwykły 21 stycznia
Polska Reprezentacja Olimpijska Vancouver 2010
200 Au 900 27,00 15,50 8,0 lustrzany 2 lutego
10 Ag 925 32,0 14,14 80,0 lustrzany 2 lutego
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 400,0 zwykły 1 lutego
Historia jazdy polskiej – Szwoleżer Gwardii Cesarza Napoleona I (kontynuacja serii)
200 Au 900 27,00 15,50 10,5 lustrzany 3 marca
10 Ag 925 32,00 x 22,4 (prostokąt) 14,14 100,0 lustrzany 3 marca
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 400,0 zwykły 1 marca
70. rocznica zbrodni katyńskiej
10 Ag 925 (oksydowane) 32,00 14,14 80,0 zwykły 8 kwietnia
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 000,0 zwykły 8 kwietnia
Zwierzęta świata – podkowiec mały (łac. Rhinolophus hipposideros) (kontynuacja serii)
20 Ag 925 38,61 28,28 100,0 lustrzany 21 kwietnia
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 700,0 zwykły 19 kwietnia
100. rocznica Harcerstwa Polskiego
10 Ag 925 32,00 14,14 50,0 lustrzany + tampondruk 28 maja
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 100,0 zwykły 27 maja
95. rocznica urodzin ks. Jana Twardowskiego
10 Ag 925 32,00 14,14 50,0 lustrzany 1 czerwca
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 000,0 zwykły 1 czerwca
Miasta w Polsce – Trzemeszno
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 000,0 zwykły lipiec
Wielkie bitwy – Grunwald, Kłuszyn
10 Ag 925 40,0 x 26,0 (elipsa) 14,14 60,0 lustrzany + wybłyszczany fragment reliefu lipiec
10 Ag 925 40,0 x 26,0 (elipsa) 14,14 60,0 lustrzany + wybłyszczany fragment reliefu
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 400,0 zwykły + efekt kątowy
Miasta w Polsce – Warszawa – Stare Miasto
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 000,0 zwykły sierpień
90. rocznica Bitwy Warszawskiej
20 Ag 925 38,61 28,28 50,0 lustrzany + tampondruk 3D sierpień
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 200,0 zwykły
Polski sierpień 1980
30 Au 900 16,00 1,7 30,0 lustrzany sierpień
10 Ag 925 32,00 14,14 50,0 lustrzany
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 400,0 zwykły
Miasta w Polsce – Kalwaria Zebrzydowska
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 000,0 zwykły wrzesień
25. rocznica powstania Trybunału Konstytucyjnego
100 Au 900 21,0 8,0 5,0 lustrzany wrzesień
25 Au 900 12,00 1,0 5,0 lustrzany
Miasta w Polsce – Gorlice
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 000,0 zwykły październik
Polscy podróżnicy i badacze – Benedykt Dybowski (kontynuacja serii)
10 Ag 925 32,00 14,14 60,0 lustrzany październik
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 200,0 zwykły
Polscy malarze XIX/XX wieku – Artur Grottger (kontynuacja serii)
20 Ag 925 40×28 (prostokąt) 28,28 60,0 lustrzany+ tampondruk październik
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 300,0 zwykły
Miasta w Polsce – Miechów
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 000,0 zwykły listopad
Zabytki Rzeczypospolitej – Krzeszów
20 Ag 925 38,61 28,28 50,0 lustrzany + element ceramiczny listopad
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 000,0 zwykły
Miasta w Polsce – Katowice
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 000,0 zwykły grudzień
Historia polskiej muzyki rozrywkowej – Krzysztof Komeda (kontynuacja serii)
10 Ag 925 32,00 14,14 60,0 lustrzany grudzień
10 Ag 925 28,2 x 28,2 (kwadrat) 14,14 60,0 lustrzany
2 CuAl5Zn5Sn1 27,00 8,15 1 400,0 zwykły

Plan emisji monet NBP w 2009 r.

Lp. Tematy monet Nominał

w zł

Próba (stop) Wymiary Masa Wielkość emisji

(w tys. szt.)

Cena w zł Data wprowadzenia

do obiegu

1. Historia Jazdy Polskiej – husarz XVII wiek 10 Ag 925 32,0 x 22,4 (prostokątna) 14,14 100,0 64,00 23 stycznia
2. 90. rocznica utworzenia Najwyższej Izby Kontroli 10 Ag 925

hologram

32,00 14,14 100,0 73,00 4 lutego
3. 180 lat bankowości centralnej w Polsce 10 Ag 925 32,00 14,14 92,0 63,00 30 marca
4. Zwierzęta Świata -Jaszczurka zielona 20 Ag 925 38,61 28,28 100,0 96,00 21 kwietnia
5. Droga do Wolności -wybory 4 czerwca 1989 r. 10 Ag 925

(tampondruk)

32,00 14,14 100,0 65,00 3 czerwca
6. Historia Polskiej Muzyki rozrywkowej – Czesław Niemen 10

10

Ag 925

Ag 925

32,00

28,2 x 28,2 (kwadrat)

14,14

14,14

100,0

100,0

64,00

75,00

19 czerwca

19 czerwca

7. 65 rocznica Powstania Warszawskiego.   Poeci warszawscy (K. K. Baczyński, T. Gajcy) 10

10

Ag 925

Ag 925

(platerowane Au)

32,00

32,00

14,14

14,14

100,0

100,0

72,00

72,00

24 lipca

24 lipca

8. 95. rocznica wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej 10 Ag 925 32,00 14,14 50,0 58,00 5 sierpnia
9. 65. rocznica likwidacji getta w Łodzi 20 Ag 925

(oksydowana)

38,61 28,28 50,0 104,00 19 sierpnia
10. Wrzesień 1939 r. – Warszawa, Wieluń, Westerplatte 10 Ag 925 32,00 14,14 100,0 58,00 28 sierpnia
11. 100. rocznica powstania TOPR 10 Ag 925

(tampondruk)

32,00 14,14 100,0 69,00 24 września
12. 25. rocznica śmierci księdza Jerzego Popiełuszki 10 Ag 925

(cyrkonia)

32,00 14,14 100,0 69,00 13 października
13. Polacy ratujący Żydów I. Sendlerowa, Z. Kossak, siostra M. Getter 20 Ag 925 38,61 28,28 100,0 105,00 2 grudnia
14. Polscy Malarze XIX / XX w – Władysław Strzemiński (1893-1952) 20 Ag 925

(tampondruk)

40 x 28 (prostokątna) 28,28 100,0 121,00 7 grudnia
15. 70. rocznica utworzenia Polskiego Państwa Podziemnego 10 Ag 925 32,00 14,14 50,0 65,00 14 grudnia

Plan emisji monet NBP w 2008 r.

Lp. Temat Nominał

w zł

Próba

(stop)

Wymiary

(w mm)

Masa

(w g)

Wielkość

emisji

(w tys. szt.)

Cena

w zł

Data wprowadzenia

do obiegu

1. Zwierzęta Świata

Sokół wędrowny  (łac. Falco peregrinus)

20 Ag 925 Ø 38,61 28,28 107,0 91 16 stycznia
2. 40. rocznica Marca `68 10 Ag 925 Ø 32,00 14,14 118,0 73 3 marca
3. Sybiracy 10 Ag 925 (cyrkonia) Ø 32,00 14,14 135,0 75 26 marca
4. 65. rocznica powstania w getcie warszawskim 20 Ag 925 Ø 38.61 28,28 145,0 95 15 kwietnia
5. Zbigniew Herbert (1924 – 1998) 10 Ag 925 Ø 32,00 14,14 113,0 61 30 maja
6. Zabytki Kultury Materialnej w Polsce

Kazimierz Dolny

20 Ag 925 Ø 38.61 28,28 125,0 97 19 czerwca
7. Igrzyska XXIX Olimpiady – Pekin 2008 10

10

Ag 925 (kula)

Ag 925 (otwór kwadratowy)

Ø 32,00

Ø 32,00

14,40

14,14

140,0

150,0

67

61

23 lipca
8. Polscy Podróżnicy i Badacze

Bronisław Piłsudski (1866-1918)

10 Ag 925 Ø 32,00 14,14 99,0 52 1 października
9. 90. rocznica odzyskania niepodległości 20 Ag 925 Ø 38.61 28,28 110,0 76 3 listopada
10. 450 lat Poczty Polskiej 10 Ag 925 (hologram) Ø 32,00 14,14 135,0 68 19 listopada
11. 400. rocznica polskiego osadnictwa

w Ameryce Północnej

10 Ag 925 (szkło) Ø 32,00 14,14 126,0 106 17 grudnia
12. 90. rocznica Powstania Wielkopolskiego 10 Ag 925 (druk rastrowy) Ø 32,00 14,14 107,0 62 22 grudnia

Plan emisji monet NBP w 2007 r.

lp. Temat Nominał

w zł

Próba

(stop)

Wymiary

(w mm)

Masa

(w g)

Wielkość emisji

(w tys. szt.)

Data wprowadzenia do

obiegu

Cena

(z VAT)

w zł

1. Zwierzęta Świata

Foka szara

20 Ag 925 Ø 38.61 28,28 58,0 17 stycznia 91
2. Polscy Podróżnicy i Badacze

Ignacy Domeyko (1802-1889)

10 Ag 925 Ø 32,00 14,14 55,0 6 lutego 56
3. 75. rocznica złamania szyfru Enigmy 10 Ag 925 (efekt kątowy) Ø 32,00 14,14 52,0 21 marca 61
4. Dzieje Złotego

5 zł z 1928 r.  (Nike)

10 Ag 925 Ø 32,00 14,14 52,0 18 kwietnia 56
5. 750-lecie lokacji Krakowa 10 Ag 925 Ø 32,00 14,14 58,0 22 maja 56
6. Zabytki Kultury Materialnej w Polsce

Miasto średniowieczne w Toruniu

20 Ag 925 Ø 38.61 28,28 56,0 21 czerwca 88
7. Polscy Podróżnicy i Badacze

Henryk Arctowski

i Antoni B. Dobrowolski

10 Ag 925 (z cyrkonią) Ø 32,00 14,14 57,0 19 września 65
8. 125. rocznica urodzin Karola

Szymanowskiego (1882-1937)

10 Ag 925 (efekt kątowy) Ø 32,00 14,14 53,0 3 października 54
9. Historia Jazdy Polskiej

Rycerz ciężkozbrojny – XV wiek

10 Ag 925 Ø 32 x 22 14,14 61,0 24 października 64
10. Polscy Malarze XIX/XX Wielu

Leon Wyczółkowski 1852 – 1936

20 Ag 925 (tampondruk) Ø 40 x 28 28,28 56,0 5 grudnia 101
11. Konrad Korzeniowski – Joseph Conrad 10 Ag 925 (hologram) Ø 32,00 14,14 59,0 20 grudnia 75

Plan emisji monet NBP w 2006 r.

lp. Temat Nominał

w zł

Próba

(stop)

Wymiary

(w mm)

Masa

(w g)

Wielkość emisji

(w tys. szt.)

Data wprowadzenia do

obiegu

Cena

(z VAT)

w zł

1. XX Zimowe Igrzyska Olimpijskie,

Turyn 2006

10

10

Ag 925

Ag 925 efekt kątowy

Ø 32,00 14,14 71,4

72

24 stycznia 49

49

2. Zwierzęta Świata,

Świstak

20 Ag 925 Ø 38.61 28,28 60 28 lutego 75
3. Dzieje złotego,

10 zł z 1932 r.

10 Ag 925 Ø 32,00 14,14 61 29 marca 51
4. Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej, Niemcy 2006 10

10

Ag 925 efekt kątowy

Ag 925 platerowane Au

Ø 32,00 14,14 70

80,5

26 kwietnia 61

71

5. Polski Rok Obrzędowy,

Noc świętojańska

20 Ag 925 hologram Ø 38.61 28,28 65 25 maja 113
6. 30. rocznica Czerwca `76 10 Ag 925 Ø 32,00 14,14 56 21 czerwca 56
7. Zabytki Kultury Materialnej w Polsce, Kościół w Haczowie 20 Ag 925 druk rastrowy Ø 38.61 28,28 64 13 września 95
8. 100-lecie Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie 10 Ag 925 dziewięciokąt foremny wpisany w okrąg Ø 32,00 14,14 59 11 października 65
9. 500-lecie wydania Statutu Łaskiego 10 Ag 925 Ø 32,00 14,14 57 6 listopada 54
10. Historia Jazdy Polskiej

Jeździec piastowski

10 Ag 925 32 x 22 14,14 62 22 listopada 66
11. Polscy Malarze XIX/XX Wielu

Aleksander Gierymski 1850-1901

20 Ag 925 (tampondruk) 40 x 28 28,28 66 5 grudnia 105

Plan emisji monet NBP w 2005 r.

L.p Temat Nominał

W zł

Próba

(stop)

Wielkość emisji

(w tys. szt)

Data wprowadzenia

do obiegu

Cena

w zł

1 Mikołaj Rej 1505-1569, 500. rocznica urodzin 10 Ag 925 60,0 20 stycznia 47,00
2 Poczet Królów i Książąt Polskich, August II Mocny 1697-1706, 1709-1733, półpostać popiersie 10 Ag 925 61,0 22 lutego 46,00
3 Zwierzęta Świata, Puchacz /Bubo bubo/ 20 Ag 925 61,0 15 marca 68,00
4 Światowa Wystawa EXPO 2005 Japonia 10 Ag 925 80,0 23 marca 56,00
5 Dzieje Złotego, Żaglowiec (5 zł z 1936 r.) 10 Ag 925 61,0 27 kwietnia 47,00
6 60. rocznica zakończenia II wojny światowej 10 Ag 925 (tampondruk) 70,0 6 maja 48,00
7 Papież Jan Paweł II 1920-2005 10

10

Ag 925

Ag 925 platerowane Au

170,0

176,0

29 czerwca 46,00

55,00

8 25-lecie NSZZ “Solidarność” 10 Ag 925 64,9 17 sierpnia 46,00
9 350-lecie obrony Jasnej Góry 20 Ag 925 69,0 24 sierpnia 69,00
10 Konstanty Ildefons Gałczyński 1905-1953, 100. rocznica urodzin 10 Ag 925 (tampondruk) 62,0 26 października 48,00
11 Poczet Królów i Książąt Polskich, Stanisław August Poniatowski 1764-1795 popiersie półpostać popiersie 10

10

Ag 925 Ag 925 60,0

60,0

18 listopada 46,00

46,00

12 Polscy Malarze XIX-XX Wieku, Tadeusz Makowski 1882-1932 2 0 Ag 925 (tampondruk) 70,0 6 grudnia 87,00

Plan emisji monet NBP w 2004 r.

L.p Temat Nominał

w zł

Próba

(stop)

Wielkość emisji

(w tys. szt.)

Data wprowadzenia

do obiegu

Cena

w zł

1 Zwierzęta Świata, Morświn /Phocoena phocoena/ 20 Ag 925 56,0 28 stycznia 62,00
2 Polscy Podróżnicy i Badacze, Aleksander Czekanowski 1833-1876 10 Ag 925 45,0 19 marca 44,00
3 Dzieje złotego, 1 zł z 1924 r. 10 Ag 925 55,0 21 kwietnia 45,00
4 Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej 10 Ag 925 (tampondruk po obu stronach monety) 78,0 26 kwietnia 60,00
5 15-lecie Senatu III RP 20 Ag 925

(z bursztynem)

67,0 24 maja 79,00
6 85. rocznica powołania Policji 10 Ag 925 (tampondruk) 65,0 21 lipca 53,00
7 60. rocznica Powstania Warszawskiego 10 Ag 925 92,0 28 lipca 49,00
8 Igrzyska XXVIII Olimpiady, Ateny 2004 10

10

Ag 925

Ag 925

(platerowane Au)

70,0

90,0

9 sierpnia 49,00

60,00

9 Pamięci Ofiar Getta w Łodzi 20 Ag 925 (oksydowane) 64,0 27 sierpnia 81,00
10 Polski Rok Obrzędowy, Dożynki 20 Ag 925

(tampondruk)

74,0 10 września 75,00
11 100-lecie Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie 10 Ag 925

(oksydowane, tampondruk)

75,0 18 października 67,00
12 Gen. bryg. Stanisław F. Sosabowski 1892-1967 10 Ag 925 56,0 17 listopada 50,00
13 Polscy Malarze XIX / XX Wieku, Stanisław Wyspiański 1869-1907 2 0 Ag 925 z tampondrukiem 89 000 15 grudnia 89,00